Kara umowna w przedwstępnej umowie o pracę

Orzecznictwo Sądu Najwyższego jest stosunkowo sceptyczne wobec żądania zapłaty kary umownej od pracownika i generalnie możliwości takiej w czasie trwania stosunku pracy nie dopuszcza. Kara umowna (art. 483 § 1 k.c.) nie może być zastrzeżona na wypadek wyrządzenia pracodawcy przez pracownika szkody wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych (Wyrok SN z 8 stycznia 2008 r., II PK 120/07, Lex nr.478475). 

Bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania organu podatkowego

Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania (art. 3 § 2 pkt 8 ppsa).

Zwykły (art. 60 § 1 Krio) i rozszerzony (art. 60 § 2 Krio) obowiązek alimentacyjny małżonków i ich wygaśnięcie (art. 60 § 3 Krio)

Może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczenia środków utrzymania (w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego i możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego), małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia (nie został uznany za winnego rozkładu pożycia albo został uznany za winnego rozkładu pożycia razem z drugim małżonkiem) i który znajduje się w niedostatku (art. 60 § 1 krio). 

Prawa konsumenta – w tym z umów zawieranych na odległość

Jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu 14/30 terminu z art. 27 upk (art. 29 upk). 

Skuteczna ochrona konsumentów w sprawach dotyczących umów o kredyt konsumencki

Konsument powinien dysponować skutecznym środkiem prawnym, aby można było uznać, że zapewniono mu skuteczną ochronę przewidzianą w dyrektywie 93/13. Powaga rzeczy osądzonej orzeczenia, wydanego bez zbadania ewentualnie nieuczciwego charakteru warunków danej umowy, nie może temu stać na przeszkodzie.

Zaskarżenie aktu odmawiająca zakwalifikowania i umieszczenia na liście osób oczekujących na najem lokalu z mieszkaniowego zasobu gminy

Uchwała zarządu dzielnicy (...), odmawiająca zakwalifikowania i umieszczenia na liście osób oczekujących na najem lokalu z mieszkaniowego zasobu gminy, jest aktem z zakresu administracji publicznej, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 ppsa.

Zdarzenia, z ugody wynikające, skutkujące wygaśnięciem zobowiązania, będącego przedmiotem orzeczenia sądowego - art. 840 § 1 kpt 2 kpc.

Zarówno zaciągnięcie ugodą nowego zobowiązania o odmiennej niż dotychczasowe zobowiązanie treści, w celu umorzenia dotychczasowego zobowiązania (odnowienie) jak i wykonanie zmodyfikowanego ugodą dotychczasowego zobowiązania, w której to ugodzie zastrzeżono, że jej wykonanie stanowi całkowite zaspokojenie wszelkich należności, - może dotyczyć również zobowiązania będącego przedmiotem orzeczenia sądowego. Są to zdarzenia o których stanowi art. 840 § 1 kpt 2 kpc.

Powództwa opozycyjne – 840 § 1 pkt 1-3 KPC/ 138 KRO

Dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego (opatrzonego sądową klauzulą wykonalności) wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli: 

1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności (786, 788, 789 kpc.), a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście; 

2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane (każdego tytułu); gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia (przy braku spełnienia przesłanek 203[1]§ 1 w procesie z wyłączeniem § 2-3); 

3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść (art. 840 § 1 pkt 1-3 KPC).

Zasadne przyczyny wypowiedzenia – dezorganizująca pracę w zakładzie częsta lub długotrwała usprawiedliwiona nieobecność pracownika z przyczyn zdrowotnych lub rodzinnych

Sąd Najwyższy jako przyczynę rozwiązania stosunku pracy ze względu na absencje chorobowe wskazuje te przypadki, w których długość absencji pozostaje na poziomie porównywalnym z absencjami, uzasadniającymi rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia bez winy pracownika (art.53 kp.).

Koszty postępowania egzekucyjnego – ustalenie kosztów egzekucji w postanowieniu o przekazaniu innemu komornikowi

W skardze na postanowienie komornika sądowego o przekazaniu sprawy do prowadzenia innemu komornikowi według właściwości w części dotyczącej ustalenia we wskazanym postanowieniu kosztów postępowania egzekucyjnego wierzyciel domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia. W jego ocenie komornik przekazując sprawę innemu komornikowi w związku z tzw. zbiegiem egzekucji sądowych, nie ustala kosztów postępowania egzekucyjnego. Te podlegają ustaleniu dopiero w związku z zakończeniem postępowania egzekucyjnego.

Podział rzeczy quoad usum - korzystanie ze wspólnego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków

Rozstrzygnięcie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków (art. 58 § 2 zdanie pierwsze kro) obejmuje w zasadzie każde mieszkanie, zajmowane przez nich, tzn. mieszkanie znajdujące się faktycznie w ich dyspozycji niezależnie od posiadanego tytułu prawnego; w szczególności może to być mieszkanie, do którego obojgu małżonkom lub jednemu z nich przysługuje tytuł prawny, a nawet mieszkanie zajmowane bez tytułu prawnego. Orzeczenie to powoduje takie konsekwencje jak podział rzeczy quoad usum.

Koszty postępowania egzekucyjnego - dłużnik zmarł przed/po wszczęciu postępowania egzekucyjnego.

Złożenie przez wierzyciela wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko zmarłemu dłużnikowi może stanowić oczywiście niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego w rozumieniu art. 30 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 5 kwietnia 2024 r. III CZP 6/23). 

Poręczenie – subrogacja ustawowa (przedawnienie, prawa egzekucyjne)

Subrogacja ustawowa prowadzi do wstąpienia subrogowanego ex lege w istniejącą już prawnie ukształtowaną wierzytelność poprzednio uprawnionego. Poręczyciel może zapłacić wierzycielowi na etapach: 1) przed uzyskaniem przez wierzyciela prawomocnego wyroku zasądzającego należność od dłużnika głównego; 2) po uzyskaniu przez wierzyciela prawomocnego wyroku zasądzającego, 3) Po uzyskaniu przez wierzyciela tytułu wykonawczego (przed albo po wszczęciu postępowania egzekucyjnego). W stosunkach między uczciwym wierzycielem i poręczycielem, wierzyciel nie dochodzi już tego, co zapłacił mu poręczyciel. 

Egzekucja sądowa - ograniczenie odpowiedzialności spadkobierców w konsekwencji przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Nawet jeżeli spadkobierca lub spadkobiercy dłużnika przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, nie oznacza to – co do zasady, że nie stali się dłużnikami albo że zobowiązania spadkodawcy uległy w jakiejkolwiek części umorzeniu. Spadkobiercy tacy ponoszą odpowiedzialność w granicach wartościowych wynikających z przepisu art. 1031 § 2 zd. 1 KC, co nie zmienia faktu, że odziedziczyli wszystkie podlegające dziedziczeniu zobowiązania spadkodawcy i w pełnej wysokości.

Wypowiedzenie umowy o pracę – bezskuteczność wypowiedzenia przez doręczenie przez pracodawcę świadectwa pracy.

Nie budzi wątpliwości, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika jest jednostronnym oświadczeniem woli, które wywołuje skutek w chwili złożenia go pracownikowi w taki sposób, aby mógł zapoznać się z jego treścią. Dlatego też nie może być zastąpione przez samo tylko stwierdzenie rozwiązania stosunku pracy w doręczonym pracownikowi świadectwie pracy. Zawarta w świadectwie pracy informacja o rozwiązaniu stosunku pracy ma więc jedynie stanowić potwierdzenie złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu stosunku pracy, natomiast nie zastępuje wspomnianego oświadczenia. 

Uchylenie (art. 133 § 3 krio, 144 [1] krio) / wygaśnięcie (art. 138 krio) obowiązku alimentacyjnego

Wiek dziecka nie przesądza o istnieniu bądź nieistnieniu obowiązku alimentacyjnego, lecz możliwości dziecka do samodzielnego utrzymania się, dochody z jego majątku (art. 133 § 1 krio), a także niedostatek (art. 133 § 2 krio).

Kompensacja szkód wynikających ze zdarzeń medycznych – art. 67q i nast. UPP

Za zaistniałe w trakcie udzielania lub w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczenia zdrowotnego finansowanego ze środków publicznych - szpitalu: a) zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, b) uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta, albo c) śmierć pacjenta - którego z wysokim prawdopodobieństwem można było uniknąć w przypadku udzielenia świadczenia zdrowotnego zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo zastosowania innej dostępnej metody diagnostycznej lub leczniczej, chyba że doszło do dających się przewidzieć normalnych następstw zastosowania metody, na którą pacjent wyraził świadomą zgodę, ustawa przewiduje kompensację wynikłej stąd szkody (art.3 ust.1 pkt 11 UPP w zw. art. 67 q i nast UPP).

Zasada niedyskryminacji – nierówne traktowanie w zatrudnieniu - 47 KPP UE w sprawie C 715/20 (wskazanie przyczyny czynności).

Sąd krajowy rozpatrujący spór między jednostkami, w którym dokonanie wykładni stosownych przepisów prawa krajowego w zgodzie z tą klauzulą jest niemożliwe, musi w ramach swoich właściwości zapewnić jednostkom ochronę prawną przysługującą im na podstawie art. 47 Karty oraz zagwarantować pełną skuteczność tego postanowienia, w razie konieczności poprzez odstąpienie od stosowania wszelkich przepisów prawa krajowego, które stoją z nim w sprzeczności.

Zasiedzenie ułamkowych udziałów we współwłasności nieruchomości

Możliwe jest nabycie nieruchomości wspólnej przez jednego ze współwłaścicieli w zakresie obejmującym udziały pozostałych współwłaścicieli.

Pomoc w dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą

W strukturze organizacyjnej Sądu Okręgowego w Katowicach wyodrębnia się Sekcję skarg i wniosków oraz obrotu prawnego z zagranicą. Do zadań Sekcji w zakresie obrotu prawnego z zagranicą należy m.in. udzielanie pomocy osobom dochodzącym alimentów lub ich egzekucji od dłużników zamieszkałych za granicą.

Obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa w posiadanym lokalu i utrzymania w należytym stanie znajdujących się w nim urządzeń - schody w lokalu użyteczności publicznej.

Budynek użyteczności publicznej został zdefiniowany w §3 ust. 6 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Znaczne pogorszenie stanu zdrowia psychicznego jako przesłanka wnioskowego trybu przyjęcia do szpitala psychiatrycznego (art. 29 ust. 1 i 2 OchrZdrPsychU).

Jest regułą, że przy wyborze rodzaju i metod postępowania leczniczego bierze się pod uwagę nie tylko cele zdrowotne, ale także interesy oraz inne dobra osobiste osoby z zaburzeniami psychicznymi i dąży do osiągnięcia poprawy stanu zdrowia w sposób najmniej dla tej osoby uciążliwy (art. 12 u.o.z.p.). Jest również regułą, że przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia (art. 22 ust. 1 u.o.z.p.). Przepisy te wyrażają zasadę dobrowolności. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego dopuszcza jednakże wyjątki od tej zasady. Pierwszy wyjątek dotyczy sytuacji, gdy dotychczasowe zachowanie osoby chorej psychicznie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób (art. 23 ust. 1 u.o.z.p.). O takim przyjęciu postanawia lekarz wyznaczony do tej czynności (art. 23 ust. 2 u.o.z.p.). Przyjęcie wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) oraz zawiadomienia o tym właściwego sądu opiekuńczego (art. 23 ust. 4 u.o.z.p.). Dalsze wyjątki zostały określone w art. 29 ust. 1 u.o.z.p. i odnoszą się do osoby chorej psychicznie, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego, bądź która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia. O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego orzeka właściwy sąd opiekuńczy na wniosek małżonka osoby chorej psychicznie, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę (art. 29 ust. 2 u.o.z.p.). 

Przywrócenie do pracy albo odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy – aspekty procesowe

Wzruszenie skutków prawnych wadliwego wypowiedzenia lub oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia możliwe jest wyłącznie na drodze sądowej. Terminy dochodzenia roszczeń określone w art. 264 kp.

Wniosek o wszczęcie egzekucji nie wywiera żadnych skutków, jakie ustawa wiąże ze złożeniem tego wniosku - art. 824 § 1 pkt 4 oraz art. 825 § 1 pkt 1 kpc.

Pierwsza sytuacja zachodzi, w przypadku umorzenia postępowania z urzędu, gdy wierzyciel w ciągu sześciu miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania. 

Nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca - art. 30 ust.2 RODU

Całorocznie ogrzewane murowane altany, ogrodzenia, studnie, przyłącza elektryczne, zbiorniki bezodpływowe na ścieki, nasadzenia, zagospodarowany teren ogrodu – przesuwne bramy, podjazdy do budynku, pergole ogrodowe z ławeczkami i huśtawkami, znajdujące się na działce (ogródku działkowym) stanowią często znacznej wartości majątek. 

Podwyższenie alimentów - art. 138 krio

Sprawy o podwyższenie alimentów tym się różnią od poprzedzającej je sprawy o zasądzenie alimentów, że w tej pierwszej badaniem sądu objęta jest zmiana sytuacji uprawnionego i zobowiązanego, jaka nastąpiła w czasie od ostatniego ustalenia alimentów. 

Przeszkody przy wykonywaniu dzieła z przyczyn dotyczących zamawiającego – zaniechania wykonawcy na wcześniejszym etapie realizacji kontraktu – art. 639 kc.

Wskazując w umowie określone terminy realizacji poszczególnych etapów, dla wykonania których konieczne jest współdziałanie jeszcze innych osób, zamawiający przyjmuje na siebie ryzyko terminowego wykonania prac również przez te inne osoby. To zamawiającego obciążają skutki powstałego opóźnienia tych innych osób w kontekście żądania z art. 639 kc. 

Podatek od nieruchomości – o wzruszeniu ostatecznych decyzji wymiarowych.

Co do zasady podstawę ustalenia wysokości zobowiązań w podatku od nieruchomości stanowią, stosownie do art. 21 ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne dane z ewidencji gruntów. Nie jest to jednak zasada bezwzględna. Dane z ewidencji gruntów są w swej istocie dokumentem urzędowym, więc możliwe jest jego wzruszenie. Niezbędne jest w tym celu przeprowadzenie dowodu przeciwko ww. dokumentom urzędowym. 

Problem hałasów sąsiedzkich (tzw. bytowych) w blokach wielorodzinnych spółdzielni (wpólnoty) oraz hałasu wytwarzanego przez instalacje techniczne budynku

Zasady zachowania się mieszkańców budynków wielorodzinnych regulują najczęściej przepisy wewnętrzne (statuty, regulaminy). Wezwania do ich przestrzegania nie zawsze jednak przynoszą oczekiwane rezultaty.

Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika - art. 36 ust. 1 uks

Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika uregulowana w art. 36 ust. 1 uks. jest odpowiedzialnością deliktową, której przesłanką jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem, bez względu na zawinienie komornika (por. wyrok SN z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 279/09).

Europejskie poświadczenie spadkowe - art. 1142[1-7] k.p.c.

Poświadczenie jest przeznaczone do wykorzystywania przez m.in. spadkobierców, którzy potrzebują wykazać w innym państwie członkowskim swój status lub wykonywać swoje prawa (art. 62 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012).

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika - art. 52 § 1 pkt 1 kp

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 kp). Takie rozwiązanie wymaga wykazania kwalifikowanego (w sensie obiektywnym i subiektywnym) naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Uzasadnioną przyczyną nie musi być jedynie zawinione uchybienie pracownicze wywołujące istotną szkodę majątkową w mieniu pracodawcy. Taką przyczyną może być także zawinione działanie pracownika powodujące zagrożenie interesów pracodawcy.

Zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego - art. 33 Op.

O dopuszczalności zastosowania przepisów o zabezpieczeniu przesądzają dwie okoliczności – po pierwsze, prawidłowe określenie przybliżonej kwoty zobowiązania, a po drugie – zaistnienie uzasadnionej obawy, że to przybliżone zobowiązanie (w określonej przez organ wysokości) nie zostanie wykonane. 

Lot odwołany – prawo do zwrotu kosztu biletu

Lot został anulowany. Zasadniczym roszczeniem jest w takiej sytuacji odszkodowanie (art. 5 ust. 1 lit.c w zw. z art. 7 rozporządzenia nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy pasażerom w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów). Obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest jednak zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (art. 5 ust. 3 ww. rozporządzenia). Taką nadzwyczajną okolicznością jest najczęściej strajk mający wpływ na działalność przewoźnika (motyw 14 rozporządzenia). 

Poszerzenie funkcji zabezpieczającej weksla in blanco

Zaciągnięcie zobowiązania wekslowego w wyniku wystawienia weksla in blanco zawsze występuje w związku z istnieniem tzw. stosunku podstawowego, tyle tylko, że ten stosunek nie musi zawsze wiązać wystawcę weksla i remitenta (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 25 marca 2004 r. II CK 103/2003).