Orzecznictwo Sądu Najwyższego jest stosunkowo sceptyczne wobec żądania zapłaty kary umownej od pracownika i generalnie możliwości takiej w czasie trwania stosunku pracy nie dopuszcza. Kara umowna (art. 483 § 1 k.c.) nie może być zastrzeżona na wypadek wyrządzenia pracodawcy przez pracownika szkody wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych (Wyrok SN z 8 stycznia 2008 r., II PK 120/07, Lex nr.478475).
Pracownik ma prawo do wyboru zatrudnienia i pracodawcy.
Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy, a wyjątki określa ustawa (art. 65 ust. 1. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej ). Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę (art. 65 ust. 2 Konstytucji ). Zatem Konstytucja RP gwarantuje każdemu prawo do wyboru miejsca pracy, co oznacza zagwarantowaną prawem ustawy zasadniczej wolność wyboru zatrudnienia i zawodu z ograniczeniem wypływającym z właściwej ustawy. Poprzez nałożenie przez pracodawcę w umowie przedwstępnej o pracę kary umownej zostaje ograniczona pracownikowi swoboda wyboru pracy, ponieważ nawet w sytuacji, gdy pracownik znajdzie ofertę korzystniejszą to z uwagi na obawę przed zapłatą kary umownej wynikającej z umowy przedwstępnej będzie ograniczony co do możliwości podjęcia pracy, która okazała się dla niego korzystniejsza. Tak zastrzeżona kara w umowie przedwstępnej o pracę nakłada na przyszłego pracownika obowiązek podjęcia konkretnej pracy u danego pracodawcy i stawia pracownika w niekorzystnej dla niego sytuacji, ponieważ nie ma możliwości zrezygnowania z umowy przedwstępnej bez ponoszenia finansowych konsekwencji. Bezpośrednie stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego w stosunkach pracy przy mechanizmie kary umownej powodowałoby ograniczenie swobody wyboru pracy, wbrew zasadom art. 65 Konstytucji. Kara umowna nie może prowadzić do przymusu lub ograniczenia wolności zatrudnienia. Kara umowna, jako ograniczenie konstytucyjnej zasady swobody wyboru pracy, pozostaje niezgodna z podstawowymi zasadami prawa pracy.
Z tego też względu mechanizm kary umownej z art. 484 k.c. nie będzie mógł znaleźć zastosowania poprzez art. 300 k.p., z powodu naruszenia art. 10 k.p. (każdy ma prawo do swobody przy wyborze pracy. Nikomu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania zawodu).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz