Obowiązek przedłożenia w sądzie dokumentu – 248 kpc.

Zgodnie z treścią art. 129 § 1 kpc., strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. Należy zaznaczyć, że obowiązek złożenia w sądzie oryginału dokumentu powstaje automatycznie z chwilą zgłoszenia przez stronę przeciwną takiego żądania, a więc bez potrzeby wydawania przez sąd jakichkolwiek rozstrzygnięć w tym przedmiocie. Różni się więc on od obowiązku przedstawienia dokumentu na zarządzenie sądu w trybie art. 248 kpc. W tym ostatnim przypadku obowiązek ten uzależniony jest od decyzji sądu i ma szerszy zasięg podmiotowy, gdyż obejmuje każdego, u kogo określony dokument się znajduje.

Artykuł 129 kpc. nie określa expresis verbis sankcji za niepodporządkowanie się żądaniu przeciwnika. Niewątpliwie jednak zaniechanie obowiązku wynikającego z tego przepisu podlega ocenie przez pryzmat art. 233 § 2 kpc. Podobnie, odmowa przedstawienia dokumentów przez stronę na podstawie podstawie art. 248 kpc., podlega ocenie na podstawie art. 233 § 2 kpc. stosownie do zasad określonych w art. 233 § 1 kpc. (a więc paradygmatu swobodnej oceny dowodów). Sankcją za odmowę wydania przez osobę trzecią dokumentu - jaką przewiduje art. 251 kpc. - jest grzywna (art. 163 § 1 kpc.). 

Sąd pominął wniosek strony (np. powoda) o zobowiązanie drugiej strony lub osoby trzeciej do przedłożenie dokumentu. Argumentacja skierowana na kontradyktoryjność procesu (sąd nie będzie wyręczał stron w zakresie gromadzenia środków dowodowych) zd. m. może być zasadna gdy strona nie zwracała się o jego udostępnienie. Gdy strona natomiast zwracała się o jego udostępnienie, pominiecie takiego wniosku stanowi podstawę dla zarzutu uniemożliwienia stronie udowodnienia twierdzeń, na których opiera żądanie. Sprawa została uregulowana wyraźnie, odnośnie sądów, urzędów, osób trzecich w nowelizacji kpc z dnia 4 lipca 2019 r. – (..., a w przypadku zażądania dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich, wraz z uprawdopodobnieniem, że strona sama nie może ich uzyskać pod rygorem pominięcia) (art. 187 § 2 pkt 4 kpc.).

Pojawia się jeszcze kwestia kosztów poniesionych w związku z wydaniem dokumentów. Zażądanie przez sąd - w toku postępowania dowodowego w sprawie - od osoby fizycznej lub prawnej albo od właściwego organu państwowego przedstawienia dokumentu lub udzielenia informacji jest działaniem w zakresie wymiaru sprawiedliwości i nie stanowi zlecenia, które mogłoby uzasadniać roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za udzielenie tej informacji.

Od sądów czasami również żąda się opłat.

CZYTAJ WIĘCEJ >>