czwartek, 21 listopada 2024

Skuteczna ochrona konsumentów w sprawach dotyczących umów o kredyt konsumencki

Konsument powinien dysponować skutecznym środkiem prawnym, aby można było uznać, że zapewniono mu skuteczną ochronę przewidzianą w dyrektywie 93/13. Powaga rzeczy osądzonej orzeczenia, wydanego bez zbadania ewentualnie nieuczciwego charakteru warunków danej umowy, nie może temu stać na przeszkodzie.

Z orzecznictwa Trybunału wynika, iż poszanowanie praw gwarantowanych przez tę dyrektywę powinno być również możliwe w razie potrzeby w ramach postępowania egzekucyjnego, a nawet po jego zakończeniu.

Po pierwsze, w sytuacji gdy przedsiębiorca uzyskał tytuł egzekucyjny przeciwko konsumentowi oparty na umowie zawartej z tym konsumentem bez zbadania przez sąd potencjalnie nieuczciwego charakteru wszystkich lub części warunków tej umowy, zasada skuteczności oznacza, że sąd, przed którym toczy się postępowanie w przedmiocie wykonania tego tytułu, może przeprowadzić to badanie – w danym wypadku z urzędu (zob. podobnie wyrok z dnia 18 lutego 2016 r., Finanmadrid EFC, C 49/14, EU:C:2016:98, pkt 55). Nie ma znaczenia, że brak uprzedniego badania takich warunków wynika z braku właściwości organu, który wydał tytuł wykonawczy, do przeprowadzenia tego badania lub z nieprzeprowadzenia takiego badania przez sąd, który wydał orzeczenie. Przy braku skutecznej kontroli potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków danej umowy nie może bowiem zostać zagwarantowane przestrzeganie praw przyznanych w drodze dyrektywy 93/13. Należy jednak podkreślić, że w takiej sytuacji pełna skuteczność ochrony konsumentów zamierzona przez dyrektywę 93/13 wymaga ponadto, aby postępowanie egzekucyjne mogło zostać zawieszone, w razie potrzeby zgodnie z zasadami, które nie zniechęcałyby konsumenta do wniesienia i utrzymania powództwa, do czasu przeprowadzenia przez właściwy sąd kontroli ewentualnego nieuczciwego charakteru warunków danej umowy (zob. podobnie wyroki: z dnia 17 lipca 2014 r., Sánchez Morcillo i Abril García, C 169/14, EU:C:2014:2099, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 17 maja 2022 r., Impuls Leasing România, C 725/19, EU:C:2022:396, pkt 60).

Po drugie, w sytuacji, w której postępowanie egzekucyjne zostało zakończone, konsument musi być w stanie, zgodnie z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 interpretowanymi przy uwzględnieniu zasady skuteczności, powołać się w późniejszym odrębnym postępowaniu na nieuczciwy charakter warunków umowy, aby móc skutecznie i w pełni skorzystać ze swoich praw wynikających z tej dyrektywy w celu uzyskania naprawienia szkody finansowej spowodowanej stosowaniem tych warunków (zob. podobnie wyrok z dnia 17 maja 2022 r., Ibercaja Banco, C 600/19, EU:C:2022:394, pkt 58). (C-582/21).

Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że: stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym przewidującym, iż sąd krajowy nie może zbadać z urzędu potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków zawartych w umowie i wyciągnąć z tego konsekwencji, w sytuacji gdy sprawuje on nadzór nad postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym na podstawie prawomocnego orzeczenia w sprawie wydania nakazu zapłaty, któremu przysługuje powaga rzeczy osądzonej: (i) jeśli przepisy te nie przewidują takiego badania na etapie wydawania nakazu zapłaty, lub (ii) jeśli takie badanie jest przewidziane wyłącznie na etapie sprzeciwu od danego nakazu zapłaty, o ile istnieje znaczne ryzyko, że dany konsument nie wniesie wymaganego sprzeciwu albo ze względu na to, że określony w tym celu termin jest bardzo krótki, albo z uwagi na koszty postępowania przed sądem w stosunku do kwoty kwestionowanego długu, albo też ze względu na to, że przepisy krajowe nie przewidują obowiązku dostarczenia temu konsumentowi wszelkich informacji niezbędnych do ustalenia przez niego zakresu swoich praw (C-531/22).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz