wtorek, 4 czerwca 2024

Poręczenie – subrogacja ustawowa (przedawnienie, prawa egzekucyjne)

Subrogacja ustawowa prowadzi do wstąpienia subrogowanego ex lege w istniejącą już prawnie ukształtowaną wierzytelność poprzednio uprawnionego. Poręczyciel może zapłacić wierzycielowi na etapach: 1) przed uzyskaniem przez wierzyciela prawomocnego wyroku zasądzającego należność od dłużnika głównego; 2) po uzyskaniu przez wierzyciela prawomocnego wyroku zasądzającego, 3) Po uzyskaniu przez wierzyciela tytułu wykonawczego (przed albo po wszczęciu postępowania egzekucyjnego). W stosunkach między uczciwym wierzycielem i poręczycielem, wierzyciel nie dochodzi już tego, co zapłacił mu poręczyciel. 

Prawo płacącego poręczyciela jest identyczne z prawem wierzyciela, a tym samym 
- podlega temu samemu przedawnieniu co prawo wierzyciela, 
- obejmuje te prawa egzekucyjne jakie wierzycielowi służyły. 

Poręczyciel płacąc zatem przed uzyskaniem przez wierzyciela prawomocnego wyroku zasądzającego wstępuje w prawa wierzyciela istniejące w tej dacie. Od tego momentu jego uprawnienia odrywają się już od uprawnień wierzyciela. Innymi słowy, uprawnienie wynikające z tego, że wierzyciel później uzyskał tytuł egzekucyjny, już nie przechodzi na subrogowanego. Z chwilą zakończenia postępowania sądowego w sprawie kończy się przysługująca subrogowanemu przerwa, a przedawnienie rozpoczyna bieg na nowo z mocy art. 124 § 2 KC (np. roszczenie wynikające z weksla, przedawnia się z upływem 3 lat). Poręczyciel płacąc po wydaniu prawomocnego orzeczenia wstępuje w tym zakresie w prawa wierzyciela, w szczególności jego roszczenie ulega 6 letniemu przedawnieniu z mocy art. 125 KC.

Ze względu na niezależny bieg terminów przedawnienia roszczeń w stosunku do dłużnika głównego i w stosunku do poręczyciela możliwa jest sytuacja, że roszczenie główne ulegnie przedawnieniu wcześniej niż roszczenie w stosunku do poręczyciela, albo że uległoby ono przedawnieniu, gdyby nie podjęte przez dłużnika głównego działania polegające na uznaniu roszczenia lub zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia. W każdym z tych wypadków poręczyciel jest uprawniony do zgłoszenia zarzutu przedawnienia, także wówczas, gdy termin przedawnienia upłynął po wytoczeniu przez wierzyciela powództwa przeciwko poręczycielowi. Prawo do podniesienia takiego zarzutu odpowiada konstrukcji poręczenia, które ma charakter akcesoryjny wobec zobowiązania zabezpieczanego.

Przepis art. 788 KPC dopuszcza nadanie klauzuli wykonalności w celu stworzenia podstawy egzekucji dla następcy prawnego wierzyciela w przypadku zajścia sukcesji prawnej przed wszczęciem właściwego postępowania egzekucyjnego. Załączony dokument prywatny z podpisem notarialnie poświadczonym powinien zawierać co najmniej potwierdzenie przez poprzedniego wierzyciela faktu otrzymania wypłaty i przejścia na płacącego wierzytelności  co do kwoty spełnionego świadczenia. Po wszczęciu właściwego postępowania egzekucyjnego zmiana taka nie wymaga uwidocznienia w tytule egzekucyjnym (spotyka się stanowiska odmienne).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz